Paratoner’in anlam olarak, köken fransızca bir kelimedir. Yıldırım savar veya yıldırımı yakalayan olarak da bilinir. Paratoner, bir veya birden çok bulutun birbirlerine sürtmesiyle oluşan pozitif veya negatif yüklerin istenilen bir yere aktarmak amacıyla kullanılan iletken ucu sivri metal malzemedir. Yıldırım yükünden korunmak için binaların en üst noktalarına, sivri köşelere yada asansör kulelerin üzerine, yapının en yüksek bölümüne konur.
Yıldırım Savar Çeşitleri ve Nasıl Çalıştıkları
1. Aktif Paratoner; Metal bir şapka gibi yapısı vardır. İçerisinde bobin ateşleme yaparak aktif hale gelir. Rüzgarlı havada oluşan titreşimden dolayı bobin ateşleme yapar üzerindeki havayı deler dolayısıyla yıldırımsavar çalışır ve yıldırımın üzerine düşmesi için bir alan oluşturur. Havanın iyonize olarak delinmesi yıldırım yükü için cezbedici bir hale gelir ve yıldırımı yakalayarak toprağa iletir.
2. Pasif Paratoner;
1. Faraday Kafesi: Adında da anlaşılacağı gibi kare veya dikdörtgen şeklinde iletkenleri birbirine bağlayarak potansiyel farkı eşitlemeyi hedefler. Teknik olarak yapanın tamamını saran bu kafesin her yerinde potansiyel fark olmayacağından herhangi bir akım geçmez ve çarpılma meydana gelmez. Metal yakalama uçları, yapı iletkenleri, indirme iletkenleri ve topraklama iletkenleri ile oluşturulan bir korunmayı hedefleyen sistemdir. Yapının en yüksek yerinden en alçak yerine kadar metal iletkenlerle kafes şeklinde bir sistem oluşturur. Genellikle özel tesislerde, okullarda, akaryakıt istasyonlarında, askeri cephaneliklerde 5 metre x 5 metre kafes şeklinde uygulanır. Koruma seviyesi 1. Seviyedir.
2. Franklin Çubuğu: 3 metre uzunluğunda sivri uçlu metal çubuklar ile elektrik yükü doğrudan toprağa iletilebilecek bir şekilde iletkenlerle birleştirilir. kA mertebesindeki yük darbesi toprağa aktarılır.
Paratoner, yıldırım yüklerinin çok olduğu bölgelerde kullanılır. Riski yük yapılarda; sivri metal köşeler, bayrak direkleri, cami minareleri, kuleler, çok yüksek yapılar, yüksek gerilim merkezleri ve daha fazlası yer alır.
Son olarak; topraklama kısmından bahsedersek, toprağın içine yerleştirilen metal çubuklar ile topraklaması sağlanır. Topraklama geçiş direnci ölçümü yapılmalıdır. Elektrik yükünün toprağa güvenli bir şekilde aktarılmasını sağlar. Geçiş direnci topraklama megeri ile topraklama ölçümü yaparak öğreneriz.
Paratoner cihazı, sistemsel olarak tasarlanmalı insanların yaşamlarını korumak ve yıldırım darbesinin etkisini azaltarak güvenliği artırmak için çok önemlidir. Bu cihazın icadında Benjamin Franklin’dir. https://www.topraklamaolcumu.net/ web sitesinden kaliteli teknik içeriklere ulaşabilirsiniz.
Etiket: yıldırımsavar nedir, topraklama ölçümü neden önemlidir
