Pnömotoraks, akciğer zarları arasında hava toplanmasıdır. Bu durum, akciğerin dışındaki plevral boşluğa hava sızması sonucu akciğerin tamamen ya da kısmen sönmesine neden olur. Ani göğüs ağrısı, nefes darlığı ve hızlı nefes alıp verme gibi belirtilerle kendini gösterir.
Pnömotoraksın Belirtileri
Pnömotoraksın belirtileri, hava birikiminin miktarına ve akciğerin sönme derecesine bağlı olarak değişebilir. En yaygın semptomlar şunlardır:
· Ani başlayan ve genellikle batıcı karakterde göğüs ağrısı
· Nefes darlığı (dispne)
· Hızlı solunum (taşipne)
· Hızlı kalp atışı (taşikardi)
· Öksürük
· Ciltte solukluk veya morarma (siyanoz)
· Terleme ve halsizlik
Bu belirtiler, özellikle altta yatan akciğer hastalığı olan bireylerde daha şiddetli seyredebilir.
Pnömotoraksın Nedenleri
Pnömotoraks, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir:
Spontan Pnömotoraks: Altta yatan bir hastalık olmaksızın, genellikle genç ve uzun boylu erkeklerde görülen, akciğer yüzeyindeki hava keseciklerinin (bleb) patlaması sonucu oluşur.
Sekonder Pnömotoraks: KOAH, astım, kistik fibrozis, zatürre gibi altta yatan akciğer hastalıklarına bağlı olarak gelişir.
Travmatik Pnömotoraks: Göğüs bölgesine alınan darbeler, delici yaralanmalar veya cerrahi müdahaleler sonucu meydana gelir.
İatrojenik Pnömotoraks: Tıbbi işlemler sırasında, örneğin akciğer biyopsisi veya merkezi venöz kateter yerleştirilmesi esnasında oluşabilir.
Tanı Yöntemleri
Pnömotoraks tanısı, klinik değerlendirme ve görüntüleme yöntemleriyle konur:
Fizik Muayene: Azalmış solunum sesleri, perküsyonla hipersonorite gibi bulgular saptanabilir.
Göğüs Röntgeni: Plevral boşluktaki hava birikimini ve akciğerin çökmesini gösterir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Özellikle küçük pnömotoraksların veya altta yatan akciğer hastalıklarının değerlendirilmesinde kullanılır.
Tedavi Yöntemleri
Pnömotoraks tedavisinde amaç, plevral boşluktaki havanın tahliye edilmesi ve akciğerin yeniden normal işlevine kavuşmasını sağlamaktır. Tedavi yöntemi, pnömotoraksın boyutuna, nedenine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir:
Oksijen Tedavisi: Küçük ve semptomsuz pnömotoraks vakalarında tercih edilir. Yüksek akımlı oksijen verilerek plevral boşluktaki havanın daha hızlı emilmesi sağlanır.
Acıbadem Sağlık Grubu
Göğüs Tüpü ile Drenaj: Orta veya şiddetli pnömotoraks durumlarında, plevral boşluktaki havanın tahliye edilmesi için göğüs tüpü yerleştirilir. Bu yöntem, akciğerin yeniden genişlemesini sağlar.
Cerrahi Müdahale: Tekrarlayan veya ciddi pnömotoraks vakalarında cerrahi müdahale gerekebilir. Video Yardımlı Torakoskopik Cerrahi (VATS) yöntemiyle hava kesecikleri çıkarılır ve akciğer dokusu onarılır.
Sonuç
Pnömotoraks, hızlı tanı ve uygun tedavi gerektiren ciddi bir durumdur. Belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması önemlidir. Erken müdahale, komplikasyon riskini azaltır ve iyileşme sürecini hızlandırır.
