Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Sadece Çocuklara Özgü mü? Kadınlara Özgü DEHB Belirtileri

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), genellikle enerjik ve dikkati kolayca dağılan çocuklarla özdeşleştirilir. Ancak son dönemde yapılan çalışmalar, DEHB'in sadece çocuklarda görülmediği, yetişkinler arasında da yaygın olduğunu göstermektedir. DEHB'in yetişkinlerde nasıl görüldüğünü ve özellikle kadınlarda hangi belirtilerin gözlemlendiğini Uzman Psikolog Gülnur Çelik anlattı.

DEHB, toplumda sıklıkla çocuklarla özdeşleştirilse de, yetişkinlerde de görülen bir durumdur. DEHB'in yetişkinlerde ve özellikle kadınlarda nasıl tezahür ettiğini anlamak, bu bireylerin ihtiyaçlarına daha etkili bir şekilde yanıt verebilmek için önemlidir.

DEHB belirtileri, çocukluk çağından yetişkinliğe kadar değişkenlik gösterebilir. Yetişkinlerde DEHB, sıklıkla dikkat dağınıklığı, organizasyon sorunları, çabuk sıkılma, huzursuzluk, içsel hiperaktivite, zaman yönetimi sorunları ve görevleri tamamlamada zorluk olarak kendini gösterir. Yetişkinlerde DEHB tanısı, çocukluk döneminde bu belirtilerin var olup olmadığına bakılarak ve şu anki yaşantılarını ne ölçüde etkilediğini değerlendirerek konulabilir.

Kadınlarda Gözlemlenen DEHB Belirtileri

DEHB, erken çocukluk döneminde belirginleşen bir durum olarak bilinir, ancak yetişkin kadınlarda da ortaya çıkabilir. Kadınlarda DEHB belirtileri bazen gözden kaçabilir, çünkü bu belirtiler genellikle erkeklerde gözlemlenen klasik DEHB belirtilerinden farklıdır.

1. Dikkat Eksikliği Belirtileri

1. 1. Dağınıklık: DEHB’li kişilerin görevlerini tamamlamakta zorlandığı, günlük rutinlerini sürdürmede sürekli olarak aksaklıklar yaşadığı gözlemlenebilir.

1. 2. Unutkanlık: Kişi, rutin görevleri sık sık unutabilir. Önemli tarihler, randevular veya belirli görevler için belirlenen sürelerin kaçırılması gibi sorunlar yaşanabilir.

1. 3. Konsantrasyon Zorlukları: Belirli bir göreve odaklanmakta zorlanma söz konusudur. Sık sık dikkatin dağıldığı ve birden fazla şeye aynı anda konsantre olma çabasının başarısızlıkla sonuçlandığı gözlenir.

1. 4. Detayları Kaçırma: Yönergeleri takip ederken ayrıntıların atlandığı, basit talimatları bile yanlış ya da eksik uygulama durumları olabilir.

2. Hiperaktivite ve Dürtüsellik Belirtileri

2. 1. İçsel Hiperaktivite: DEHB’li kadınlar sürekli hareket halinde olma hissine kapılabilir. Ancak bu enerji, fiziksel bir aktivite olarak dışa vurulmaz.

2. 2. Aşırı Konuşma: Birey, konuşmalar sırasında konuyu sık sık değiştirebilir veya karşısındakinin sözünü kesebilir.

2. 3. Sabırsızlık: Özellikle sıra beklerken ya da bir cevap beklerken huzursuzluk yaşanabilir.

2. 4. Dürtü Kontrolünde Zorluk: Birey, aşırı harcama yapabilir veya ani ve düşünülmemiş kararlar alabilir.

3. Duygusal Dalgalanmalar

3. 1. Ani Duygu Değişiklikleri: DEHB’li kadınlarda bazen sebepsiz yere duygusal tepkilerde ani ve belirgin değişiklikler gözlemlenebilir. Bu tepkiler, gün içerisinde dahi kısa süreler zarfında hüzünden coşkuya, öfkeden sakinliğe doğru hızla değişebilir.

3. 2. Duygusal Duyarlılık: Bu kişiler, eleştiri veya geri bildirimlere karşı aşırı duyarlı bir tepki gösterebilir. Normalden daha fazla tepkisel olabilirler ve bu tepkiler genellikle aşırı savunmacı veya üzgün bir tavır şeklinde ortaya çıkabilir.

3. 3. Stresle Başa Çıkma Zorlukları: Günlük yaşamın getirdiği stres faktörleri, DEHB’li kadınlar için aşırı yükleyici olabilir. Bu kadınlar, küçük stres kaynaklarına bile aşırı tepki gösterebilirler ve bu stresle başa çıkmakta zorlanabilirler. Bu zorluk, stresli durumlarda hızla tepki verme veya stres altında donup kalmak gibi farklı şekillerde kendini gösterebilir.
4. Organizasyon ve Planlama Zorlukları

4. 1. Zaman Yönetimi Problemleri: DEHB’li kişiler, belirledikleri görevleri tamamlamak için gerekli zamanı doğru bir şekilde tahmin edemedikleri için zaman yönetimi sorunlarıyla karşılaşabilirler. Bu, görevlere ya çok erken başlama ya da son dakikada aceleyle tamamlama eğiliminde olmalarına neden olabilir.

4. 2. Önceliklendirme Sorunları: Önceliklendirme zorlukları, kişinin hangi görevlerin daha acil veya önemli olduğunu belirlemede zorlanmasıyla karakterizedir. Bu durum, bireyin enerjisini ve zamanını daha az önemli görevlere harcamasıyla sonuçlanabilirken, gerçekten öncelikli olan görevler ihmal edilmiş olabilir.

4. 3. Çoklu Görevlerde Zorluk: DEHB’li kadınlar için birden fazla görevi eşzamanlı olarak yürütmek oldukça zorlayıcı olabilir. Aynı anda pek çok şeye odaklanma girişimi, aslında hiçbir görevde tam anlamıyla etkili olamamaya yol açabilir. Çoklu görevlerde yaşanan zorluk, bireyin görevler arasında sürekli olarak geçiş yapması, ancak hiçbirinde beklenen verimliliğe ulaşamaması şeklinde kendini gösterebilir.

Kadınlarda gözlemlenen DEHB belirtileri, sosyal beklentiler veya diğer etkenler nedeniyle sıkça yanıltıcı olabilir. Ancak bu belirtilerin tanınması, uygun destek ve tedavi yaklaşımlarının benimsenmesine yardımcı olabilir. Kadınlarda DEHB ile ilgili daha fazla bilgiye ulaşmak için https://psikologgulnurcelik.com/kadinlarda-dehb-adhd-kitabi/ sayfasını ziyaret edebilirsiniz.