Sözlük siyasi ve askeri tarihten devlet teşkilatına ve kurumlara, din, tasavvuf ve hukuktan iktisat ve coğrafyaya, mimari, müzik, edebiyattan bilim ve düşünce tarihine kadar çok çeşitli konulardaki kelime, kavram, terim, isim ve tabirlerden oluşuyor. 758 sayfada yaklaşık 13 bin maddeyi içeren sözlükte her maddeyi bir iki cümleyle açıklanmakla yetinilmeyip ansiklopedik bilgiler anlatıyor. Prof. Dr. Ünal, Osmanlı tarihi üzerine araştırma ve incelemeler arttıkça, mevcut tarih sözlüklerinin yetersiz kaldığını belirterek, “Osmanlı müesseseleri, sosyal ve ekonomik yapısı üzerinde son yıllarda çok sayıda akademik veya popüler eser yayınlanmıştır. Bu çalışmadaki kavram ve tabirlerin bir kısmı, onlarda da bulunmaktadır fakat birbirinden farklı konuları ele alan yüzlerce esere tek tek müracaat etmek, tarihe meraklı bir aydın için mümkün değildir. Bu durum, tarih sözlüklerini lüzumlu ve zaruri kıldığı için böyle bir çalışma yaptım.” Diye konuştu.
Osmanlı devrini inceledi
Kitabı hazırlarken mevcut tarih sözlüklerini, yüzlerce belge ve kitabı gözden geçirdiğini belirten Prof. Dr. Ünal, “Osmanlı Kanunnameleri başta olmak üzere sosyal ve ekonomik tarihiyle ilgili pek çok tetkik eserden de faydalandım. İstifade ettiğim kaynakları, madde sonunda kısaltma olarak göstermeye çalıştım. Sözlük için Osmanlı devrinde kullanılan deyimler, terimler, tabirler ve tarihi metinlerde geçen kelime ve kavramlar esas alınmıştır. Sözlüklerde geçen kavramlarla okuduğum tarihi kroniklerde, seyahatnamelerde ve sair eserlerde rastladığım tâbir ve deyimlere de yer vermeye çalıştım.” Dedi. Sözlüğün, akademik hayatında 14 yılı aşan bir çalışmanın ürünü olduğunu ifade eden Mehmet Ali Ünal, özellikle son altı yedi yılını sadece bu eseri yazmak için harcadığını belirtti.
