Anadolu sahasında Türk halı ve düz dokuma yaygı sanatında çok önemli bir yere sahip olan motif adlarının, Türkçedeki adlandırma geleneğiyle somut bir anlatım dili olduğu gösterilmeye çalışılıyor. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Akar'ın yürütücülüğünü yaptığı "Türk Dilinde Yanış (Motif) Adları–Anadolu Sahası" başlıklı araştırma projesi devam ediyor.

Prof. Dr. Akar, bilimsel araştırma projeleri kapsamında devam eden ve araştırmacı okutman Mustafa Karataş’ın da yer aldığı projeyle ilgili açıklamasında, "Türklerin anayurtları olan Orta Asya'nın en önemli özelliği, tarıma elverişli olmayan geniş bozkır kuşağından oluşmasıdır. Bu kuşakta yaşayan göçerevli Türklerin yaşadığı coğrafî ortam, bütün hayatın hayvancılığa bağlı olması sonucunu doğurmuştur. Bu bölgede Türklerin evcilleştirdiği ve ekonomik değeri olan en önemli hayvanlar at, koyun ve keçidir. Bunlardan özellikle koyun ve keçinin yününden elde edilen iplikler, çadır ve çeşitli giyeceklerin, en önemlisi de halı ve düz dokuma yaygı yapımında kullanılmıştır. Temel geçim kaynağı hayvancılık olan bozkırlı göçerevli Türklerde dokumacılığın çok gelişmiş olduğu bilinmektedir. Orta Asya kökenli olmasına rağmen Türk halı ve düz dokuma yaygı sanatı, Anadolu’nun Türkleşmesinden sonra da Türk dokumacılığının İslâm estetiğiyle birleşmesiyle muhteşem örneklerini vermeye devam etmiştir." dedi.

Bu sanatın en önemli göstergelerinden birinin de halı ve düz dokuma yaygılardaki motifler olduğunu belirten Akar, "Bu yanışlar, hayat tarzının bir sonucu olarak genellikle bitki, hayvan ve geometrik şekillerden esinlenerek oluşturulmuştur. Bu tasarımlar, Türkçenin sunduğu imkânlar çerçevesinde adlandırılmıştır. Türk dilinin çeşitli yapı özellikleri kullanılarak yapılmış olan bu adlandırmalar, hem kaynakları hem de bu adlandırmaların yapılması sırasında gerçekleşen anlam olayları açısından çeşitlilikler göstermektedir." diye konuştu.

Projenin amacına da değinen Ali Akar, Anadolu sahasındaki yanış adları tespit, tasnif ve tahlil edilerek Türk halı ve düz dokuma yaygı sanatında çok önemli bir yere sahip olan yanış (motif) adlarının, Türkçedeki adlandırma geleneğiyle bir somut anlatım dili olduğunun delili olarak gösterilmeye çalışılacağını sözlerine ekledi.