Jin. Op. Dr. Mürüde Çakartaş Dağdelen, sperm donasyonu hakkında bilgiler verdi;
Sperm donasyonu; erkeğin canlı spermi bulunmadığı durumlarda çocuk sahibi olmak adına uygulanan yöntemdir. Bu yöntem kapsamında erkeğin spermi gebelik sürecini oluşturmaya uygun değilse sperm bağışı yöntemi kullanır. Erkek partnerin spermleri hamilelik için doğru koşullara sahip olmayabilir.
Erkekte spermin uygunsuz olması birçok duruma bağlı olarak görülebilir. Erkekte düşük sperm sayısı, azospermi gibi sorunlar ortaya çıkabilir ya da farklı tıbbi sebeplerle sperm uygun olmayabilir. Bu durumlarda çocuk sahibi olabilmek için sperm donasyonu en çok tercih edilen yöntemlerden biridir. Bunun için sperm donörü bulabilir ya da sperm bankasından ihtiyacınız olan spermi tercih edebilirsiniz. Günümüzde bu yöntem çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde sık sık tercih edilmeye başlayan bir işlemdir. Son 6 ay içinde 2 defa spermiyogram testi yapıldıktan sonra hiç canlı sperme rastlanmadığında çiftin rızasıyla sperm donasyonu tercih edilebilir.
Bkz: Sperm Donasyonu Nedir, Neden Yapılır?
Sperm donasyonu kimler için uygundur?
Sperm donasyonu menisinin içinde sperm çıkmayan kişilere ya da hiç spermi olmayan kişilerde kullanılan bir yöntemdir. Ayrıca evlilik yapmayan kadınlar da kendi isteğiyle sperm bağışını kullanarak çocuk sahibi olabilir. Buna ek olarak çift arasında genetik bir uyumsuzluk varsa da sperm nakliyle gebelik süreci başlatılabilir. Sperm donasyonu için en uygun olacak kişiler şöyle sıralanabilir;
- HIV tarzında bulaşıcı hastalığa yakalanmış olan erkekler,
- Genetik olarak çocuğa geçecek sıkıntılı bir hastalığı bulunan erkekler,
- Tese, Mikro Tese, Tesa yöntemleriyle birlikte sperm hücresi bulunamayan erkeklerde,
- Doğuma bağlı ya da sonradan ortaya çıkan bir sebebe bağlı olarak sperm hücresi olmayan erkeker,
- Tek başına çocuk sahibi olmayı planlayan kadınlar,
- Sperm belirlenmesine rağmen yapısal olarak bozukluğu olan ve yumurtayı döllenme sürecine sokamayacak sperme sahip olan erkekler,
- Etkilenmiş RH uyumsuzluğu yaşayan kişiler sperm donasyonu yaptırabilirler.
Sperm donasyonunda nelere dikkat edilmelidir?
Sperm donasyonu işlemlerinde anne adayı da ultrasona girmeli ve jinekolojik muayeneye alınmalıdır. Bu muayene sonucunda bir engel saptanmazsa çift tarama testi yaptırır ve sperm donasyonu işlemi için hazırlanır. Anne adaylarında ultrason ve hormon testi yardımıyla yumurta takibi gerçekleştirilmelidir.
Sperm donasyonu belirli bir sperm bankasından temin edilecekse bağış yapan kişinin tüm testleri yapılmalıdır. Ayrıca eğitim durumu, fiziksel özellikleri, etnik kökeni ve tıbbi özellikleri de kayıt altına alınmalıdır. Bu özelliklerinin tamamı uygun olan kişiler sperm bağışı için uygundur. Adaylardan alınan spermler sperm dondurma yöntemiyle uygun koşullarda muhafaza edilir. Spermler bir te Sağlık Bakanlığı tarafından verilen özel izin ve onayla alınır. Alınan spermler sadece uygulama sırasında kullanılabilir.
Donör olacak ya da sperm bankasında bağış yapacak kişilere Hepatit B, Hepatit C, HIV; Sifilis, Gonore, Klamidya, Karyotik gibi hastalıklar için tarama yapılmalıdır. Donör olacak kişinin tüm bu test sonuçlarının uygun olması gerekiyor. Sperm verecek kişinin kan gurubuyla birlikte RH tayini de gerçekleştirilir. Sperm veren kişinin spermleri dondurulur. Daha sonra enfeksiyon hastalıkları ve HIV açısından ikinci test yapılana kadar 6 ay bekletilir. Bu süreçte yapılan taramanın sonucu kesine yakın olsa da %100 olmayacaktır. Genetik hastalık ya da enfeksiyon tehlikesi çok az olsa da bulunuyor. Bağışçı olan kişiden haftada 1-2 kez toplam 24 sperm örneği alınır ve tüm test sonuçlarının normal çıkması durumunda spermler saklanır.
Sperm donasyonunda başarı oranı nedir?
Sperm donasyonunda başarı oranı yeni yöntemlerle yüksektir. Tabii bu süreçte anne adayının yaşı, yumurta rezervi ve tedaviye verilen cevap da başarı oranını etkiler. Anne adayları sperm donasyonu sonucunda çoğul gebelik de yaşayabilirler. Anne olmasına bir engel olmayan kişilerde işlemin başarılı olma olasılığı daha yüksektir.
Sperm donasyonu nasıl yapılır?
Sperm donasyonu tercih ederek bebek dünyaya getirmek isteyen çiftler bu konuda bir karar verdikten sonra bir uzmanla ön görüşme gerçekleştirerek bilgi paylaşımı yapmalıdır. Sperm donasyonu sürecinde öncelikle erkeğin fiziksel özellikleri konusunda bilgiler alınır. Saç reng, göz rengi, kan gurubu, vücut yapısı gibi sperm donörü seçmek için gerekli bilgiler alınır. Çift bağış yapacak kişiyi kendi çevresinden seçebilir ya da bir sperm bankasından da seçebilirler.
Sperm donasyonu sürecinde verici belirledikten sonra klasik tüp bebek yönteminde olduğu gibi yumurta geliştirmeye yönelik tedavi başlatılır. Anne adayı adet döneminin iki veya üçüncü günü içinde yumurtaların olgunlaşabilmesi için bir iğne olur. Ön tedavi olarak da nitelendirilen bu süreç çiftin kendi doktoru kontrolünde de yapılabilir. 10 gün kadar bekledikten sonra yumurtalar gerekli olan olgunluğa gelir. Bu sürede anne adayı hep kontrol altında tutulur.
Bekleme süresinin sonunda yumurta istenen olgunluğa geldiğinde çatlama olması için iğne yapılır. Bu işlemin ardından 36 saat geçince kısa sürecek ve anne adayının acı hissetmeyeceği şekilde anestezi uygulanarak çatlamış yumurtalar toplanır. Yumurta toplama işlemi sırasında yapılan anestezi dozu çok düşüktür. Hasta sadece uyku haline geçer. Anestezi etkisi toplanacak yumurta sayısına göre belirlenir ve genelde 20 dakika kadar uyku hali sürer.
Yumurta toplama gününde baba adayına uygun olacak şekilde elde edilen sperm hücreleri yumurtaların içine ICSI yöntemi kullanılarak entegre edilir. Sonrasında döllenme süreci tamamlanır. Döllenme olmasından sonra embriyolar 3-5 gün kadar laboratuvarda takip edilir. Embriyolar içinden en kaliteli olanlar seçilerek anne adayına kısa süreli bir işlemle embriyo transfer yapılır.
Kaynak: https://ivoxtupbebekmerkezi.com/
