İlk olarak dar alanda kullanılıp iletişim sağlayabilen internet ağları zaman geçtikçe dünyayı sarmaya başladı. Günümüzde insanların artık olmazsa olmazı durumundaki internet sadece bilgi alma değil aynı zamanda bilgi vermek için de kullanılıyor. İnsanlar önceleri radyo ile daha sonra televizyon ile giderdiği haber alma ihtiyacını günümüzde de internet üzerinden gideriyor.
Sosyal medya kanalları insanların sosyalleşmesi daha fazla insanla iletişim kurması için ortaya çıkmış. Ama teknoloji aracılığı ile sosyalleşme insanların bilgisayarları ile daha fazla haşır-neşir olması ve dolayısıyla asosyalleşmesi gibi yanetki yapmış.
İnsanlar yüzyüze konuşamadıkları, söyleyemedikleri şeyleri kimsenin gözünün içine bakmadan klavyeleri aracılığı ile çok rahat söyleyebilir ifade edebilir hale geldi. Ama bu asosyal insanlar için iyi olsa da toplumun geneli için bazı açmazları beraberinde getirdi. İnsanlar toplumun değerleri, ahlaki normları hiçe sayarak çok rahat yazıp çizdiklerinde sosyal medya toplumu ve kültürü yozlaştırma aracı haline gelmektedir.
İnternet ve sosyalmedyanın kriterleri olmadığı gibi hukuki olarak kanuni bir çerçevesi de pek net değil. Yalanın bini bir para, insanları bırakın robot kullanıcılar bile var. Twitter ve Facebook’ta ne kadar büyük bir kitleye ulaşabiliyorsanız hesabınız o kadar değerli. Kanallarınız aracılığı ile reklam da yapabilirsiniz dolayısıyla para kazanabilirsiniz, şirketinizi kuruluşunuzu tanıtırken anti-reklam karalama ile de karşı karşıya kalabilirsiniz.

Sosyalmedya o kadar hızlı ilerliyor ki seçim sürecinde bu mecrayı kullanmayan aday kalmayacak gibi. Hatta sosyal medya danışmanlık şirketleri bile kurulmaya başlandı.

2000 takipçisi olan bir kişi 2000 adet satan bir gazete sahibi gibi. Bu maliyetlerin düşmesi, bilgiye kolay ulaşmanın yanı sıra haberciliğin de kolaylaşması anlamına geliyor. Fotoğraf çekebilen ve internete bağlanabilen bir telefona sahip her kişi haberciliğe soyundu. Söylenmesi gerekenler de söylenmemesi gerekenler de dilden dile dolaşıyor. Bunlardan hangisi doğru hangisi yanlış, değerlendirmesi size kalmış.
Kişi ya da kurumlar sosyal medyada lehinde ya da aleyhinde yazılıp çizilenleri takip ediyor. Hatta çalışanlarını bile sosyalmedya üzerinden kontrol ediyor. Rakip şirket ya da kuruluşları takip eden ya da destekleyen çalışanlar uyarı alıyor, baskı görüyor. Sosyal medyada gündem olmak binlerce lira verilip de yapılamayacak reklamlar kadar getiri sağlıyor.
Eylemler bile sosyal medya üzerinden gerçekleştiriliyor. Daha çok eğlence ve alışveriş amaçlı kullanılan Facebook’un yanısıra daha ciddi ve fikirlerin baskın geldiği Twitter bu iş için daha uygun. Ekibinizle bir anahtar kelime (Hashtag) belirliyorsunuz ve başlıyorsunuz konu hakkında konuşmaya. Oluşturduğunuz anahtar kelime (Hashtag) ne kadar çok dillendirilirse o kadar önemli hale geliyor ve gündemde üst sıralara taşınıyor. Bu arada fırsattan istifade etmek isteyenler yada yaptığınız çalışmayı provake etmek isteyenler de aynı hashtag’i kullanarak reklam ya da provakasyonlarını yapabilirler.
Teknoloji kültürden bağımsız değildir. Zamanında sohbet muhabbet için biraraya gelen insanlar internetin yaygınlaşmasıyla evlerine kapanıp “chat” yaparak sosyalleştiklerini sandılar. Birçok yuva yıkıldı ya da temelleri chatırdadı. Bizim toplumsal yapımıza uygun olmayan şeyleri sahiplenip kendimizi onlara uydurduk. Modernleşelim sevdasıyla öz kültürümüzü unutmaya yüz tuttuk. Şu anda kendi amaçlarımız doğrultusunda teknoloji ve sosyal medyayı bizleştirme çalışmaları yapılmakta. Ne diyelim “Ya sosyal medya bizim olur, ya da biz sosyal medyanın!”

Yusuf Aksungur / Sosyolog