Düz vites olarak da bilinen manuel vites, motorlu araçlarda kullanılmakta olan şanzıman türlerinden bir tanesidir. Vites kutusu olarak da ifade edilen şanzıman, motordan aldığı enerjiyi diferansiyele aktarmak üzere görev yapan bir aksamdır. Bu noktada dişlilerin hangi devirle çalışacağı vites vasıtasıyla ayarlanmaktadır. Sürüş sırasında hız arttıkça motor devri zorlanmaya başlamaktadır. Bu noktada araç fazla yüksek devirlere çıkmadan vites arttırılması gerekmektedir. Çünkü yüksek devirlerde çalışan motor hem çok fazla yakıt tüketir hem de daha hızlı yıpranır. Vites arttırma işlemi, aracın daha düşük devirde daha hızlı gidebilmesine olanak sağlamaktadır. Buna karşılık olarak aracın hızı düştükçe de devir düşmeye başlar. Yüksek viteste düşük devirli araç kullanımı da aracı stop ettirmeye kadar gidebilecek olumsuz etkilere sahiptir. Bu nedenle hız düşürülürken vites de düşürülmeli, hız arttırılırken vites de arttırılmalıdır. Günümüzde pek çok araç beş viteslidir ancak daha az veya daha çok vitese sahip olan araçlar da bulunmaktadır. Vites arttırma veya azaltma işlemi, manuel vites araçlarda debriyajdan yardım alınarak yapılmaktadır. Vites değiştirmek için sürücü öncelikle debriyaja basmalı ve vites kutusunu vites değişimine hazır hale getirmelidir. Bu noktadan sonra vites değişimi yapılabilmektedir. Otomobil gibi taşıtlarda debriyaj ayakla vites ise el ile idare edilmektedir. Buna karşılık olarak motosikletlerde debriyaj el ile vites ise ayakla kontrol edilmektedir. Araçlardaki vites üzerinde yazan yazılar, hangi vitese geçilmek isteniyorsa o vitese geçmek için gerekli olarak vites yönünü ifade etmektedir. Vites yönleri her araçta farklılık gösterebilmektedir. R harfi ise geri vitesi ifade etmektedir. Aracın geri geri hareket etmesini sağlamak için, vitesin R harfi yönünde değiştirilmesi ve geri vitese getirilmesi gerekmektedir.

Manuel Vites Araba Nasıl Çalıştırılır?

Herhangi bir taşıt çalıştırılmadan önce, sürücü koltuğuna oturan kişinin yapması gereken bazı işlemler ve kontroller bulunmaktadır. Bunlar emniyet kemeri takmak, dikiz aynasını rahat bir görüş açısı sunacak şekilde ayarlamak ve sürücü koltuğunu en rahat ve kontrol olanağı yüksek biçimde ayarlamaktır. Bu işlemlerin ardından debriyaja sonuna kadar basılarak vites boşa alınmalıdır. Vites boşa alındıktan sonra ayak debriyajdan çekilebilir. Bu noktadan sonra aracın kontağı açılmalı ve el freni indirilmelidir. Ardından frene basılarak aynı anda anahtar ile marş basılmalıdır. Bu sayede araç tamamen çalıştırılmış ve hareket etmeye hazır hale gelmiş olacaktır. Aracın frene basmadan çalıştırılması da mümkündür ancak tehlikelidir. Vites boşta olduğu için, marş basıldıktan sonra şayet frene basılmamışsa araç bulunduğu arazinin eğimine bağlı olarak ileri veya geri kontrolsüzce hareket edebilir veya kazaya sebebiyet verebilir.

Manuel Vites Araba Nasıl Kaldırılır?

Manuel vites araba çalıştırıldıktan ve sürüşe hazır hale getirildikten sonra debriyaja basılarak birinci vitese geçilmelidir. Araç birinci vitese getirildikten sonra ayak debriyajdan yavaşça çekilerek kavrama noktası bulunmalıdır. Debriyajın kavrama noktasına gelindiğinde hafifçe gaz verilerek araç hareket ettirilebilmektedir. Araç hareket ettikten sonra ayak yavaşça debriyajdan tamamen çekilmelidir. Kavrama noktası, her araca ve debriyaj sistemine göre farklılık gösterebilmektedir. Bu nedenle yeni sürücülerin araç kaldırma işlemi sırasında en çok zorlandıkları nokta debriyajın kavrama noktasını bulmak ve tam o noktada gaz vermektir. Bu işlemin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için aracın kavrama noktası iyi şekilde anlaşılmalı ve fazlaca pratik yapılması gerekmektedir. Aksi halde aracı kaldırma işlemi sırasında ayak debriyajdan fazla çekildiği veya kavrama noktasında yeterince gaz verilmediği için araba stop edebilmektedir. Manuel vites bir aracı yokuş yukarı olacak şekilde kaldırmak için de yarım debriyaj tekniğini uygulamak en iyi yöntem olacaktır. Yarım debriyaj, debriyaj kavrama noktasına getirildikten ve titreyerek aracı öne doğru gönderdikten sonra gaz vermek ve bu sırada ayağı aracın kavrama noktasından bir süre çekmemektir. Tam hareket hakimiyeti sağlandıktan sonra ise ayak debriyajdan tamamen çekilerek normal seyir haline geçilmelidir. Düz zeminde, ihtiyaç olmayan yerlerde ve gereksizce yarım debriyaj yapmak araç için sakıncalıdır ve debriyaj sisteminin ömrünü azaltmaktadır.

Manuel Vites Araçta Vites Nasıl Değiştirilir?

Manuel vites araçlarda vites değişimi yapabilmek için debriyaja basılması gerekmektedir. Sol ayakla debriyaja basıldıktan sonra vites yukarı veya aşağı yönlü olarak değiştirilebilmektedir. Araç yüksek devirlere çıkmışsa vites yukarı yönlü değiştirilmelidir. Çok düşük devirlerde ise vites azaltılmalıdır. Aksi halde her iki durumda da aracın yakıt tüketimi artacak ve motor ömrü azalacaktır.

Manuel Vites Araba Nasıl Durdurulur?

Manuel vites bir araçla seyir halinde iken araç durdurulmak istendiğinde frene basılarak yavaşça hız kesilmelidir. Tamamen durmadan önce ise debriyaja basılmalıdır ve tamamen durma işlemi ayak debriyajda iken yapılmalıdır. Aksi halde araç stop edecektir. Bir diğer yöntem ise vitesi boşa alarak aracı durdurmaktır. Vites boşta iken araç stop etmemektedir. Ancak yüksek hızlarda seyir halindeyken vitesi boşa almak son derece tehlikelidir. Bunun sebebi araç hakimiyetinin azalmasıdır. Bu nedenle hız ciddi bir oranda kesildikten sonra durmaya yakın bir noktada veya debriyaja tamamen basılıp araç tamamen durduktan sonra vitesin boşa alınması tavsiye edilmektedir. Vitesin boşta olduğu durumlarda araç stop etmeyeceğinden, debriyaja basılı halde beklenmesine gerek yoktur.

Manuel Vites Araba Kullanılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Manuel vites araba kullanırken dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.

  • Vites tek tek arttırılmalı veya tek tek azaltılmalıdır. Aniden iki üç vites arttırmak veya azaltmak hem tehlikeli hem de araç ömrü için zararlıdır.
  • Debriyaj, vites ve el frenini kullanarak çeşitli yöntemlerle patinaj veya drift yapmaktan kaçınılmalıdır. Bu gibi hareketler araç ömrüne ve araç değerine ciddi bir oranda zarar vermektedir. Araç değeri hesaplamak için www.arabamkacpara.co internet sitesi üzerinde yer almakta olan akıllı araç değerleme yazılımından ücretsiz olarak faydalanmak mümkündür.
  • Araç viteste iken fren yapılarak tamamen durmadan önce debriyaja basılmalıdır. Aksi halde araç stop edecektir.
  • Hareket etmeden önce aracın hangi viteste olduğu kontrol edilmeli ve doğru viteste olduğundan emin olunmalıdır.