Kamu ihale davasında karşılaşılabilecek durumlara karşı itiraz hakları ve fesat suçlarında yapılması gerekenler.
Kamu İhale Davası
Kamu ihaleleri kamusal alanda oluşan ihtiyaçlar söz konusu olduğunda ortaya çıkar. Mal veya hizmet alımı gerekli olduğunda ya da yapım işlerinde kamuda duyulan ihtiyaçlar ihale açılarak gerçekleştirilebilir. Kamu ihale davası bu tür süreçlerde oluşabilecek şüpheli durumlar karşısında açılır.
ihaleleri ilgilendiren davalarda görev yaparken bu alanda belirli bir yetkinliğin olması gerekli hale gelir. Kamu ihale kanunu 4734 sayılı kanun maddesi ile bilinirken ihalelere yönelik olarak temel kaideler bu yasa çerçevesinde değerlendirilir.
Kamu ihaleleri yapılacağı zaman belirli usullere uygun olarak gerçekleştirilmesi mümkün olurken aynı zamanda da idarenin kamu yararını gözetmesi bir zorunluluktur. Kamunun kaynaklarının en verimli şekilde ve aktif olarak kullanılması da ihalelerde dikkat edilmesi gereken hususlar arasında yer alır.
Bundan dolayı da kamu ihaleleri sırasında bazı kurallar çerçevesinde hareket edilir. Aynı zamanda ihalelere itiraz etme hakkı ya da itirazdan bir netice alınamaması durumunda dava açma hakkı da kişilere tanınan haklar arasında yer alır.
Kamu İhalelerine İtiraz
Kamu ihalesine ilişkin bir şüphe oluşması durumunda kişilerin başvuru yapması mümkün olurken kamu ihalelerine itiraz şansı da bulunur. Bundaki amaç ihalelerin şeffaf bir şekilde gerçekleştirilebilmesidir.
Kamuoyu denetimine açık ve denetlenebilir olması ihalelerde aranan bir özellik olurken ihalelere uygun davranışlar sergilenmediğinde ve bu durum ihale süreçlerinden herhangi birinde ortaya çıktığında edimin ifasına fesat karıştırma olarak değerlendirilir.
Kamu ihalelerinde itiraz işlemine müteakip kurumdan istenilen cevap gelmemesi durumunda dava açma hakkı bulunurken idare mahkemesine dava açılabilmektedir.
İhaleye Fesat Karıştırma Suçu
Kamu ihalelerinde karşılaşılan çeşitli olumsuzluk durumlarında dava açılması halinde suçun durumuna bağlı olarak cezalar belirlenir. İhaleye fesat karıştırma suçu için de belirlenen cezalar 3-7 yıl aralığında değişen sürelerde hapis cezası olmaktadır.
Bu suç cebir ve tehdit kullanılarak da işlenebilen suç türleri arasında yer alırken bu durumda da ceza artışı söz konusu olabilmektedir. Suç sebebi ile kamu kurum veya kuruluşuna bir zarar gelmemesi durumunda ise 1-3 yıl aralığında hapis cezası almak söz konusu olabilmektedir.
Bu tür suçların takip edilmesi için şikâyet gerekli olmamakta bundan dolayı da şikâyet süresi söz konusu olmamaktadır. Dava zamanaşımı süresi içerisinde bu suça istinaden soruşturma açmak her zaman mümkündür. İhaleye fesat karıştırma süresi için belirlenen dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. İhaleye fesat karıştırma suçu işlendiğinde bu konu ile ilgili yetkili mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi olmaktadır.
İhale kurum yetkilisinin onaylaması süreci ile başlayan ve ihale isteklisi tarafından verilen teklifin onaylanmasının ardından sözleşmenin imzalanmasına kadar geçen zaman aralığında oluşur. İhaleye fesat karıştırma suçu bu süreçte ortaya çıkabilir ve bu tür suçlar seçimlik ve bağlı hareketli suç olarak kabul edilir.
İhaleye fesat karıştırma suçu işlenirken hileli davranışlar sergilenerek bu işlem yapılabilirken tekliflere yönelik olarak da bazı gizli bilgilerin başkasına ulaştırılması gerçekleştirilebilir. Bunun yanı sıra ihaleye katılımı engellemek de suç olan davranışalar arasında yer alır. Ayrıca ihale şartlarını etkilemek üzere yapılan anlaşmalar da suç kapsamında değerlendirilir. Bundan dolayı kamu ihale davalarının karmaşık bir yapısı olduğundan söz edilebilir.
