Riskli Bina Tespitinizi Yaptırdınız mı?

Muhkem İnşaat Mühendislik Güçlendirme Ltd. Şti Yönetim Kurulu Başkanı İnşaat Mühendisi Ahmet Sarışın; Ülkemizde yaşanan bir depremin ardından; Deprem ülkemizin bir gerçeği, deprem ile yaşamasını öğrenmeliyiz, ve Türkiye bir deprem bölgesi, gibi cümlelerin herkes tarafından dillendirildiğini ve bunların depremden sonra artık bir anlam ifade etmediğini belirtti.

Sarışın, “Neticede yaşadığımız ortamda birkaç yılda bir deprem oluyor binalar yıkılıyor insanlar ölüyor. Birileri medyaya çıkıp konuşuyor ve sonra ülke gündemi değişiyor, deprem de unutuluyor, ölen insanlarda, yıkılan binalar da…

Ardından suçlu arama yarışına gidiliyor. Artık depremden sonra suçlu aramayı bir kenara bırakmalı, herkes bulunduğu pozisyonun hakkını vermeli ve bana düşen görevler nelerdir? sorusuna cevap aramalıdır. İşin özünde; İnşaat işçisinden kontrol mühendisine kadar herkes bu işin neresinde olduğunu gözden geçirmeli, kendisine düşen sorumlukları hakkıyla yerine getirme konusunda çok hassas olmalıdır. Yaptığımız veya yapmadığımız görevlerimizde direk olarak insan hayatının söz konusu olduğunu unutmamalıyız.” dedi.  

İnşaat Mühendisi Sarışın vatandaşın da deprem karşısında yapması gereken görevleri olduğunu belirtti. Sarışın, “Vatandaş oturduğu binanın güvenli olup olmadığını araştırması ve gerekli önlemini alması gerekir. Vatandaş binasının güvenli olup olmadığını nasıl anlayacak. Bir binanın test edilme yöntemleri nelerdir. Binayı hep deprem mi test edecek? Depreme karşı hazır olmak gerektiğini ifade eden Sarışın; Bir binanın deprem dayanım test aşamalarını sıraladı.  

Öncelikle, gerçekten işin ehli, güçlendirme konusunda deneyimli bir İnşaat Mühendisi ile irtibat kurmalısınız. Yapılacak olan çalışmalar İnşaat Mühendisi koordinasyonunda devam etmelidir.

1. Binanızın betonarme, mimari projeleri ve zemin etüt raporu var mı? Bu evraklarınız yoksa belediye arşivlerinden temin edebilirsiniz.

2. Projeleriniz varsa inş. mühendisi tarafından yapınızın projesine uygun yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.  Projeleriniz yoksa İnşaat Mühendisi tarafından binada hassas bir röleve çalışması yapılır ve mevcut durum röleve projeleri çıkarılır.

3. Binanızın yapıldığı parsel hakkında zemin değerlerinin tespit edilmesi gereklidir.(Zemin etüt raporu olmayan binalar için)

4. Yapıdaki kolon ve kirişlerde donatı (demir) tespit cihazı ile donatıların adedi tespit edilmeli. Bazı kolonların paspayı sıyrılarak donatı çapları ve  donatının durumu hakkında veriler elde edilmelidir.

5. Yönetmelik koşullarına göre her kattan en az 3 adet karot (beton) numunesi (kolonlardan) alınıp laboratuar ortamında test edilmeli ve beton basınç dayanımı tespit edilmelidir.

6. Yerinde yapılan incelemelerde hasar rölevesi çıkarılmalı ve yapıda hasar olup olmadığı tespit edilmelidir.

7. Yukarıdaki tüm veriler bir araya getirilip bilgisayar sisteminde yeniden modellenir. Analiz neticesinde binanızın 2007 deprem yönetmeliğine göre hangi dayanım seviyesinde olduğu, olası bir depremde yapının nerelerinde hasar oluşabileceği hakkında rapor yazılır.

8. Yapınız yeterli güvenlik düzeyinde değilse güçlendirme projesinin hazırlanması ve yapının güçlendirilmesi uygun olacaktır. 

Doğru Bilinen Yanlışlar:

1. Zeminin veya temelin çok sağlam olması yapının bütününün sağlam olduğu anlamına gelmez.

2. Tek başına beton dayanımın iyi olması o binanın depreme karşı yeterli dayanımda olduğu anlamına gelmez.

3. Bir binadan sadece karot almakla yapının deprem dayanımı despit edilemez.

4. Deprem incelemesi çok maliyetli değildir. 

5. Güçlendirme uygulamasının çeşitli yöntemleri vardır. Uygun bir maliyete bina güçlendirmesi yapılabilir.

Sarışın, yeni çıkan Kentsel Dönüşüm Yasası’yla ilgili, “Kentsel Dönüşüm Yasası’yla birlikte Riskli Yapı Tespiti literatürümüze girdi ve  binanın deprem performansının incelenmesi Riskli Yapı Tespit Yönetmeliği (RBTE 2013) ile biraz daha basite indirildi. 2007 Deprem yönetmenliğinde bir binanın bütün katları incelenip, her kattan karot numunesi alınması gerekirken yeni çıkan Riskli Yapı Tespit Yönetmeliğinde ise; binanın 1 katı kritik kat kabul edilir, inceleme ve karot alma işlemi sadece bu katta yapılır.

Kentsel dönüşüm kapsamında incelenen bir yapıda devletin; 18 aya kadar kira yardımı, riskli bina yerine yapılacak olan yeni binalar için harç ve vize masraflarından muaf tutulma ve buna benzer mali yardımları vardır." ifadesini kullandı.

Riskli Bina Tespitini ancak lisanslı firmaların yapabildiğini belirten Sarışın, “Bina Risk Tespiti’ni; bakanlıkça lisans verilmiş kurum ve kuruluşlara yaptırabilirsiniz. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri de bu konuda yardımcı olmaktadır. Denizli’de bizimle birlikte 10 tane lisanslı firma risk tespiti yapabiliyor. Vatandaşlarımız Denizli’deki lisanslı kuruluşlara  ve kentsel dönüşüm hakkında daha detaylı bilgilere www.kentseldonusum.gov.tr adresinden ulaşabilirler.” dedi.