Osmanlı Rus Savaşı sırasında 1878’li yıllarda Bulgaristan’ın Deliorman Bölgesinden göç ederek Bozkurt ilçesine bağlı Hayrettin köyüne yerleşen köylülerin yanlarında getirdikleri ters lale (Tuşaya)’nin ekonomiye kazındırılması için 133 yıl sonra çalışma başlatıldı. Hayrettin Köyü Sosyal Yardımlaşma Derneği, Denizli Belediyesi desteği ile köyde deneme tarlaları oluşturacak. Köyde bol miktarda evlerin bahçelerinde doğal olarak yetişen ters lale (tuşaya), nergis (zelan) ve sümbül soğanları belediye ekipleri tarafından toplanacak. Oluşturulacak deneme tarlalarına dikilecek soğanların gelişimi izlenecek. Olumlu sonuçlar alınırsa Denizli Belediyesinin her yıl satın alıp diktiği 50 bin lale soğanı Hayrettin Köyü’ndeki üreticilerden alınacak. Beşparmak Dağı’nın zirvesinde 1450 rakımda kurulu bulunan 100 haneli, 300 nüfuslu Hayrettin Köyü’nde Belediye Park ve Bahçeler Müdürü Lale Gönüllü, Hayrettin Köyü Sosyal Yardımlaşma Derneği Başkanı Tahir Çelik ve Hayrettin Köyü Muhtarı Hasan Öztürk ile birlikte çiçekler üzerinde inceleme yaptı.
Hollanda’ya rakip olabilir
Laleleri ile ünlü Hollanda’yı da incelediğini, Hayrettin Köyü’ndeki ters lalenin, nergis ve sümbül’ün çok farklı olduğunu belirten Denizli Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürü Lale Gönüllü, özellikle köyde yetişen ters laleye başka illerde rastlamadığını söyledi. Özellikle ters lalenin Hollanda’nın lalelerine rakip olabileceğini vurgulayan Müdür Gönüllü, “Köy sakinlerinin kurduğu dernek ile işbirliği yaptık. Bulgaristan’dan göçen köylüler yanlarında bu çiçeklerin soğanlarını da getirip bu bölgeye dikmiş. Aradan geçen uzun yıllarda çiçekler doğal olarak evlerin bahçelerinde ve doğada üremiş. Hiçbir bozulmaya da maruz kalmamış. Köydeki çiçekleri inceledik. Köy muhtarının göstereceği alanda 1 dönümlük, ters lale, nergis ve sümbül için 3 farklı deneme tarlası oluşturacağız. Bu tarlalardan olumlu sonuçlar alırsak, önümüzdeki yıllarda kentin farklı bölgelerine diktiğimiz 50 bin lale ve çiçek soğanını bu köyümüzden alacağız. Böylece köy ekonomimizde gelişecek, köylülerimiz çiçekten iyi paralar kazanacak” dedi.
Kesme çiçek olarak ta satılabilir
Köyde yetişen ters lalenin yüksek ve serin yerleri sevdiğini dile getiren Hayrettin Köyü Sosyal Yardımlaşma Derneği Başkanı Tahir Çelik, atalarının göç ederken yanlarında getirdiği çiçeğin Hıristiyanlarca kutsal sayıldığını söyledi. Boyu 50-60 santimetreyi bulan, her dalında 4 lalenin ters büyüdüğü doğa harikası çiçeğin erken ilk baharda açıp 1,5 ay içinde bittiğini ifade eden Dernek Başkanı Çelik, “Hıristiyanlar bu lalenin önce düz açtığını ancak, Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesinin ardından ağlayarak ders döndüğüne inanılıyor. Ters lale yılda bir kez açıyor. Bizim için bu çiçek çok önemli. Bu nadide çiçeğin kesme çiçek olarak satılmasını istiyoruz. Bunun için bazı çiçekçilerle de görüşmelerimiz oldu. Ters laleyi başka illerde görmedik, atalarımızın göçerken getirdiği ters lale köyümüzün geçim kaynağı olabilir. Köyümüz ve ilimiz ekonomisine çiçekten iyi paralar kazandırabiliriz” diye konuştu
Tersine göçü başlatabiliriz
Ters lale’nin satılması, oluşturulacak deneme tarlalarından da olumlu sonuçlar alınması halinde köye tersine göçü sağlayabileceklerini dile getiren muhtar Hasan Öztürk’te, köy sınırları içinde çiçek yetiştirmeye uygun arazilerin bulunduğunu söyledi. Köyde çiçek yetiştirilip satılması ile ilgili bir çalışmanın başlamasıyla birlikte köyden ayrılan birçok ailenin geri gelebileceğini hatırlatan Muhtar Öztürk, “Yıllar önce Bulgaristan’dan göç eden atalarımızın yeni yerleşim alanlarına diktikleri ters laleler, köyün büyük bölümünü kapladı. Nergisler ve sümbüllerde güzel kokusu ile insanları mest ediyor. Bu çiçeklerin ekonomiye kazandırılmasını istiyoruz. Özellikle ters lale koruma altına alınmalı. Köyümüz rakım olarak ve toprak yapısı olarak ta çiçek yetiştirmeye müsait. Köy olarak bize destek verilirse, Hollanda’nın lalelerine ve çiçeklerine rakip olabiliriz. Köyümüzde genç nüfusta şehre göç etme fikrinden çiçek yetiştirmekle kurtulur” şeklinde konuştu.
